De geschiedenis van wetenschappelijke onderzoek naar hypnotherapie bij PDS begint in 1983 in Groot Brittannië, toen prof. dr. Peter Whorwell, gastro-enteroloog in het University Hospital of South Manchester, in aanraking kwam met hypnotherapie. Hij besloot uit te proberen of deze methode effect had op een aantal van zijn patiënten. Deze patiënten hadden darmklachten en reageerden niet op de traditionele behandelingen.
Aan dit eerste onderzoek namen 30 patiënten deel. De resultaten van het onderzoek waren zo verrassend dat “The Lancet” de resultaten heeft gepubliceerd in nummer 2, jaargang 1984.
De samenvatting van de studie kunt u hieronder lezen, voor het volledige artikel volg deze link.
Whorwell PJ; Prior A; Faragher EB. Controlled trial of hypnotherapy in the treatment of severe refractory irritable-bowel syndrome.The Lancet 1984, 2: 1232-4.
This was the earliest formal study of hypnosis treatment for IBS and remains to date one of the best studies in this research area, as it was thoroughly placebo-controlled and showed dramatically greater improvement from hypnosis treatment above the placebo. Thirty patients with severe symptoms that had been unresponsive to other treatment were randomly chosen to receive either 7 sessions of hypnotherapy (15 patients) or 7 sessions of psychotherapy plus placebo pills (15 patients). The psychotherapy group showed a small but significant improvement in abdominal pain and distension, and in general well-being but not bowel activity pattern. The hypnotherapy patients showed a dramatic improvement in all IBS symptoms. The hypnotherapy group showed no relapses during the 3-month follow-up period.
Figure adapted from the above paper by Whorwell and colleagues, showing the changes in the hypnosis group and the comparison treatment group in well-being (upper left-hand graph) and IBS symptoms during the 2-week baseline and 12-week treatment period:
Dit succesvolle onderzoek was het eerste van een hele reeks, die keer op keer de effectiviteit van hypnotherapie in behandeling van volwassenen en kinderen bewezen.
Een overzicht naar de grootste gepubliceerde studies, wereldwijd, (bijgewerkt tot februari 2019) vindt u via de onderstaande knop.
overzicht van wetenschappelijke studies naar hypnotherapie bij PDS
Onderzoek naar behandeling van PDS met hypnotherapie bij volwassenen
Hypnosis and the management of patients with reactory irritable bowel syndrome Review A.Ford, J R Coll Physicians Edinb 2006; 36:293–298
Conclusies
Hypnotherapie verlaagt angst en verbetert symptoom controle bij de meerderheid van de behandelde patiënten. Symptomen worden veel beter onder controle gehouden, al kunnen ze niet altijd geheel genezen worden. De verbetering betreft niet alleen de darm symptomen maar ook de kwaliteit van leven en emotionele welzijn van de patiënten.
De effecten zijn langdurig. Wat ook opvalt is dat patiënten veel minder gebruik maken van medische hulp, minder artsen bezoeken, minder onderzoeken en medicatie. De uiteindelijke kosten van hypnotherapie zijn lager dan de traditionele behandeling, hier is echter nog meer onderzoek nodig.
De behandeling met hypnotherapie versterkt patiënten, verschuift de verantwoordelijkheid voor eigen welzijn van de arts naar de patiënt en ontwikkeld een andere, gezonde manier van coping met problemen en symptomen.
lees volledige review A.Ford 2006
The Efficacy, Safety and Applications of Medical Hypnosis
Winfried Häuser, Maria Hagl, Albrecht Schmierer, Ernil Hansen
Deutsches Ärzteblatt International | Dtsch Arztebl Int 2016; 113: 289–96
Conclusies
Hypnose technieken worden al zeer lang gebruikt. De effectiviteit als somatisch medicijn worden regelmatig onderzocht. We gebruiken hypnose tegenwoordig bij pijn en stress verlaging bij medische interventies en bij functionele stoornissen, zoals PDS. Dankzij het leren van zelfhypnose worden patiënten aangemoedigd om de regie over hun eigen behandeling te nemen, wat hen onafhankelijkheid en zelfcontrole geeft.
lees volledige meta analyse W. Häuser 2016
Hypnosis treatment of gastrointestinals disorders, A comprehensive review of the empirical evidence,
Olafur F.Palsson, American Journal of clinical hypnosis,
58:2, 134-158, DOI:10.1080/00029157.2015.1039114
Conclusies
Palsson concludeert dat de behandeling van alleen een gastro-intestinaal aandoening, PDS, voldoende diep en systematisch onderzocht werd om op basis hiervan conclusies over de effectiviteit te trekken. Maar juist omdat er zoveel studies op zo’n klein gebied werden uitgevoerd kan men nu met grote zekerheid zeggen dat de hypnotherapie zeer effectief is als behandeling bij Prikkelbare Darm Syndroom.
lees volledige overview O. Palsson 2015
Gut‐focused hypnotherapy for Functional Gastrointestinal Disorders: Evidence‐base, practical aspects, and the Manchester Protocol
Dipesh H. Vasant, Peter J. Whorwell, Neurogastroenterology & Motility
2019;31:e13573. 1 of 12 https://doi.org/10.1111/nmo.13573
Conclusies
Darmgerichte hypnotherapie is zeer goed toepasbaar en is een hoog effectieve behandeling voor chronische functionele darmklachten. De behandeling kan gemakkelijk aangepast worden, afhankelijk van de symptomen van de patiënten. Het is niet alleen duidelijk superieur ten opzichte van de standaard medische zorg voor deze aandoening, het geeft ook vermindering van klachten buiten het maag-darm kanaal: namelijk op het psychische- en emotionele vlak. Daarnaast verbetert het de kwaliteit van leven en vermindert het het gebruik van de gezondheidszorg. Daarom zullen de MDL-artsen serieus in overweging moeten nemen om hun patiënten met functionele GI klachten voor de behandeling met hypnotherapie door te verwijzen.
lees volledige review P. Whorwell 2018
Review article: gut-directed hypnotherapy in the management of irritable bowel syndrome and inflammatory bowel disease
S. L. Peters, J. G. Muir & P. R. Gibson, Monash University Melbourne.
Aliment Pharmacol Ther 2015; 41: 1104–1115
Conclusies
Darm gerichte hypnotherapie is op langer termijn blijvend effectief bij de patiënten met PDS en mogelijk ook collitis ulcerosa.
Lees volledige review S. Peters 2015
Randomised clinical trial: the efficacy of gut-directed hypnotherapy is similar to that of the low FODMAP diet for the treatment of irritable bowel syndrome
S. L. Peters, C. K. Yao, H. Philpott, G. W. Yelland, J. G. Muir & P. R. Gibson, Monash University Melbourne
Aliment Pharmacol Ther 2016; 44: 447–459
Conclusies
De langdurige effecten van hypnotherapie zijn gelijk met die van het volgen van het FODMAP-laag dieet als het gaat om vermindering van de gastro-intestinale symptomen. Hypnotherapie is superieur in verhouding tot de dieet in effect op de psychische klachten en kwaliteit van het leven.
Lees volledig onderzoek van S.L.Peters 2016
Efficacy of individual and group hypnotherapy in irritable bowel syndrom (IMAGINE): a multicentre randomised controlled trial
C. Flik, W. Laan, N.P.A. Zuithoff, J.R. van Rood, A.J.P.M. Smout, B.J.A.M. Weusten, P.J.Whorwell, N.J.de Wit
The Lancet, 2019; 4: 20-31
Dit onderzoek naar de effectiviteit van hypnotherapie bij PDS is recent (2019) gepubliceerd door dr. Carla Flik, psycholoog van Universiteit Utrecht. In dit onderzoek werd de effectiviteit van groepshypnotherapie en individuele hypnotherapie bij PDS vergeleken. De eindconclusie van haar onderzoek is dat de hypnotherapie overwogen moet worden als een koste effectieve behandeling voor PDS in de eerste en tweede lijn van de zorg.
Lees volledig onderzoek van dr. Carla Flik 2019
Onderzoek naar hypnotherapie en buikpijn bij kinderen
Hypnotherapy for Children With Functional Abdominal Pain or Irritable Bowel Syndrome: A Randomized Controlled Trial
A. M.Vlieger, C.Menko–Frankenhuis, S. C. S. Wolfkamp, E. Tromp and M.A. Benninga
Department of Pediatrics, St. Antonius Hospital, Nieuwegein, Department of Pediatric Gastroenterology, Academic Medical Centre, Amsterdam, The Netherlands
GASTROENTEROLOGY Vol. 133, No. 5,
doi:10.1053/j.gastro.2007.08.072
Conclusies
Dit onderzoek bewijst de effectiviteit van de darm-gerichte hypnotherapie in de behandeling van kinderen met chronische PDS- en buikpijn klachten. Wij adviseren dat hypnotherapie als voorkeursbehandeling wordt gekozen bij kinderen met langdurige en terugkerende klachten van PDS en chronische buikpijn, bij wie de psycho-educatie en dieet adviezen geen of onvoldoende effect hebben bereikt.
Er zijn meer onderzoeken nodig om de bevindingen van deze studie te bevestigen en om verder te onderzoeken of de hypnotherapie een behandelingsoptie is voor de behandeling van andere gastro-intestinale aandoeningen bij kinderen.
lees volledig onderzoek dr.A.Vlieger 2007
Long-Term Follow-Up of Gut-Directed Hypnotherapy vs. Standard Care in Children With Functional Abdominal Pain or Irritable Bowel Syndrome
Arine M. Vlieger, MD, PhD; Juliette M.T.M. Rutten , MD; Anita M.A.P. Govers , MD;
Carla Frankenhuis and Marc A. Benninga, MD, PhD
The American Journal of GASTROENTEROLOGY
Conclusies
Vanuit deze vervolg studie van dr. A. Vlieger blijkt dat de positieve effecten van de darm-gerichte hypnotherapie blijvend zijn. Bij 2/3 van de kinderen, die oorspronkelijk behandeld werden voor PDS en buikklachten, zijn de klachten na 5 jaar nog steeds in remissie. Dit maakt de hypnotherapie een zeer waardevolle en effectieve behandelingsoptie.
lees volledig onderzoek A.Vlieger 2012
Gut-directed hypnotherapy for functional abdominal pain or irritable bowel syndrome in children: a systematic review
Juliette M T M Rutten, Johannes B Reitsma, Arine M Vlieger, Marc A Benninga
Arch Dis Child 2012;0:1–6. doi:10.1136/archdischild-2012-302906
Conclusies
Het therapeutische effect van hypnotherapie lijkt superieur te zijn over de standaard medische zorg bij kinderen met PDS klachten en chronische buikpijn. Echter het is niet eenvoudig om de exacte maten van verbetering te meten. Er is duidelijk veel behoefte aan kwalitatief goed onderzoek op dit gebied.
lees volledige review van J.M.T.M. Rutten ea 2012