Hypnotherapie helpt bij Prikkelbare Darm Syndroom.

Door Dorota Kooij, publicatie in patiënten special van de NBHV.

Esther is 40 jaar oud, werkt als verpleegkundige in het ziekenhuis en sinds 10 jaar heeft ze steeds meer last van haar darmen. Pijn, een opgeblazen gevoel, en het ergste: ze kan nooit voorspellen wanneer ze het toilet nodig zal hebben. Haar darmen zijn onvoorspelbaar. Door deze klachten en de stress, die ze met zich mee brengen, vindt ze haar werk steeds minder leuk. Patiënten en collega’s begrijpen vaak niet dat ze opeens naar het toilet moet middenin een gesprek of behandeling. Pijn en ongemak zijn vaak de reden dat ze zich ziek moet melden. Na vele bezoeken aan haar huisarts is de diagnose PDS gesteld. Medicatie helpt alleen af en toe, Esther heeft ook al haar voeding aangepast, zelfs zover dat ze bijna niets meer eet omdat veel voedingsmiddelen haar darmen irriteren.  Ze ervaart tevens veel stress door deze ziekte. Tijdens het laatste bezoek aan de huisarts heeft hij haar verteld over hypnotherapie bij PDS.

Herken jij jezelf in dit verhaal? Lees meer over wat hypnotherapie voor jou kan betekenen.

Hypnotherapie: communicatie tussen brein en darmen of een slimme buik?

Steeds meer artsen adviseren hun patiënten hypnotherapie als behandeling bij PDS. Ze leggen hun patiënten ook uit dat PDS “niet tussen de oren zit” maar verband heeft met de communicatie tussen het brein en de darmen. Inmiddels weten we, door onderzoek, dat we niet alleen in ons hoofd hersenen hebben, maar ook in onze buik. Ze hebben het vermogen tot  leren en tot informatieverwerking en verspreiding. We hebben dus allemaal een hele slimme buik. Maar die buik kan wel in de loop van de tijd iets verkeerds hebben aangeleerd, of iets belangrijks zijn vergeten, namelijk dat de darmen van oorsprong prima konden werken. De verbinding tussen ons “hoofdbrein” en “buikbrein”, de grootste zenuw van ons lichaam, de Nervus Vagus, speelt hierbij een belangrijke rol. Ons zenuwsysteem doet iets heel bijzonders: het ‘vertaalt’ gedachten in lichamelijke reacties.

Bij de hypnotherapiebehandeling voor PDS gebruiken we het vermogen van het “buikbrein” om in verbinding met het “hoofdbrein” informatie te ontvangen en verwerken. Daardoor kan hypnotherapie helpen om:

• Meer vertrouwen te krijgen in eigen lichaam
• Leren lichaamsprocessen (darmwerking) bewuster te beïnvloeden
• Meer open staan voor helende suggesties
• Leren omgaan met stress

Eerste stap

Mocht je kiezen om met hypnotherapie te starten dan is het ten eerste belangrijk dat je bij een gespecialiseerde PDS-therapeut terechtkomt. Deze hypnotherapeuten hebben de juiste kennis op het gebied van fysiologie en anatomie en van darmklachten. Ze zijn in staat om je problemen juist te beoordelen en te behandelen. Ze houden ook nauw contact met je huisarts of je specialist.

Tijdens het intakegesprek komen niet alleen je klachten, maar ook je wensen en vragen over hypnotherapie aan bod. Het is belangrijk om de juiste informatie met elkaar uit te wisselen.

De therapeut zal samen met jou bespreken welke doelen je wilt bereiken, hoe de behandeling eruit gaat zien en hoe vaak de gesprekken plaats vinden. Door veel onderzoek weten we dat de darmen minstens 3 á 4 maanden nodig hebben om zich nieuw gedrag eigen te maken en daarom is de behandeling over die periode verspreid.

Omdat hypnotherapie een belangrijke deel van de behandeling is zal de hypnotherapeut nog extra uitleg geven over hypnose, hoe dat werkt en hoe je met (zelf)hypnose je darmen kan beïnvloeden. Hypnose is een mentale toestand van een sterke gefocuste, naar binnen gerichte aandacht. Zie het als een lichtstraal van een zaklamp in een donkere kamer. De hypnotherapeut zal je helpen om deze toestand te bereiken door je te begeleiden in een diepe ontspanning. Hierbij houdt je zelf de volledige controle. In deze “state of the mind” hebben je ervaringen een sterkere en een meer blijvende invloed op de lichamelijke en mentale processen. Daardoor zullen de suggesties directer via het autonome zenuwstelsel via je brein je darmen bereiken.

Je leert tijdens de behandeling hoe je met je ademhaling stress en spanning kunt verminderen. Je zult ontdekken dat bepaalde lichaamsoefeningen je klachten doen afnemen. Je leefwijze en je voedingspatroon worden nauwkeurig bekeken en waar nodig aangepast. Door dit alles hoef jij niet meer afhankelijk te zijn van je klachten. Je neemt de regie weer in eigen hand.

Naast de regelmatige afspraken in de praktijk, die tussen 1 en 1,5 uur duren, ga je ook thuis oefeningen doen. Na iedere afspraak krijg je een geluidsopname mee. Zo blijf  je je darmen en je brein trainen om in balans te komen en te blijven.

Hoe verder?

De veranderingen zijn vaak geleidelijk merkbaar. Je voelt je steeds vaker goed, meer ontspannen en ervaart meer energie. Je brengt minder vaak (of juist vaker) een bezoek aan het toilet. Je buik vraagt steeds minder en minder om aandacht.

Na afronding van de hypnotherapie gaat de verandering nog door, in de weken en maanden daarna. Je kunt naar de geluidsopnames blijven luisteren en kunt de meegekregen oefeningen en tips blijven toepassen om de resultaten van de behandeling te onderhouden.

Wetenschappelijk bewijs

Darmgerichte hypnotherapie bij PDS is een van de best wetenschappelijk onderzochte toepassingen van hypnotherapie. Het eerste onderzoek werd uitgevoerd door prof. dr. P. Whorwell in 1984 in Groot Brittannië. Uit dit onderzoek bleek dat de mensen met PDS, die met hypnotherapie werden behandeld, 75% tot 80% zeer sterke vermindering van hun klachten ervoeren. Recent onderzoek (2019) in 11 ziekenhuizen in Nederland bevestigt de effectiviteit van de hypnotherapie bij PDS. De onderzoekers geven aan dat hypnotherapie, wanneer leefstijladvies (waaronder voedingsadvies) en het voorschrijven van medicatie niet voldoende helpen, de derde stap in de behandeling voor PDS-patiënten kan zijn.

Controlled trial of hypnotherapy in the treatment of severe refractory irritable-bowel syndrome. / Whorwell, P. J.; Prior, A.; Faragher, E. B., In: The Lancet, Vol. 2, No. 8414, 1984, p. 1232-1234.